Je staat in de bakkerij of in de supermarkt voor het gebakschap en twijfelt: is dit nu een muffin of een cupcake? Hoewel ze op het eerste gezicht misschien op elkaar lijken, zijn er wezenlijke verschillen tussen deze twee populaire baksels. Bij Sterk In De Keuken helpen we je graag om dit onderscheid duidelijk te maken, zodat je precies weet wat je koopt of wat je gaat bakken.
Wat is het belangrijkste verschil tussen muffin en cupcake?
Een muffin en een cupcake verschillen voornamelijk in bereidingswijze en textuur. Een muffin wordt gemaakt volgens de ‘muffin-methode’, waarbij droge en natte ingrediënten apart worden gemengd en daarna kort worden gecombineerd. Hierdoor krijg je een stevigere, vaak grovere structuur. Een muffin is eigenlijk een klein broodje en vaak minder zoet dan zijn tegenhanger.
Een cupcake daarentegen wordt bereid zoals een klassieke cake, met de ‘creaming method’. Hierbij klop je boter en suiker eerst luchtig, voeg je eieren toe en werk je af met bloem. Dit zorgt voor een lichtere, fijnere textuur. Een cupcake is in essentie een kleine taart en wordt bijna altijd afgewerkt met frosting of glazuur.
Waar komen cupcakes vandaan?
De oorsprong van cupcakes gaat terug naar de 19e eeuw in de Verenigde Staten. De naam ‘cupcake’ heeft twee mogelijke verklaringen: ze werden oorspronkelijk gebakken in kopjes (cups) in plaats van in een bakvorm, of het recept werd gemeten in kopjes (bijvoorbeeld: één kopje boter, twee kopjes suiker).
Cupcakes werden echt populair in de jaren 2000, toen gespecialiseerde cupcakewinkels als paddenstoelen uit de grond schoten en tv-programma’s zoals ‘Cupcake Wars’ het kleine gebakje in de schijnwerpers zetten. Bij het bakken van deze lekkernijen komt de koek speculaas kruidenmix van Sterk In De Keuken goed van pas voor een extra dimensie van smaak.
De belangrijkste kenmerken van een muffin
Muffins staan bekend om hun koepelvormige top en hun stevigere, vaak grovere structuur. Ze kunnen zowel zoet als hartig zijn. Denk aan blauwe bessen muffins, maar ook aan hartige varianten met kaas en kruiden. Muffins hebben meestal geen topping, al kan een eenvoudig krokant laagje van suiker of noten worden toegevoegd.
De textuur van een muffin is voller en substantiëler dan die van een cupcake. Bovendien bevatten muffins doorgaans minder suiker en boter, waardoor ze als een meer voedzaam tussendoortje worden beschouwd.
De belangrijkste kenmerken van een cupcake
Cupcakes zijn kleine taartjes met een fijne, luchtige structuur. Ze zijn bijna altijd zoet en worden traditioneel geserveerd met een topping van botercrème, fondant of glazuur. De versiering van cupcakes kan zeer uitgebreid zijn, van eenvoudige swirls tot complexe decoraties voor speciale gelegenheden.
De textuur van een cupcake is zachter en fijner dan die van een muffin. Ze bevatten doorgaans meer suiker en boter, wat ze tot een echte traktatie maakt. Voor wie zelf cupcakes wil maken en decoreren, is een georganiseerde keuken essentieel. Onze kookboekstandaard is perfect om je recept op ooghoogte te houden terwijl je bezig bent met het bereiden van je cupcake-deeg.
Bereidingswijze: zo maak je een perfecte muffin
Voor het maken van een goede muffin gebruik je de ‘muffin methode’. Deze methode is relatief eenvoudig en snel:
- Meng alle droge ingrediënten in een kom (bloem, bakpoeder, zout, suiker).
- Meng alle natte ingrediënten in een andere kom (eieren, melk, olie).
- Giet de natte ingrediënten bij de droge ingrediënten.
- Roer het geheel KORT door elkaar tot het net gemengd is. Overmixen zorgt voor taaie muffins.
Het deeg van een muffin is dikker dan dat van een cupcake. Je vult de vormpjes meestal voor driekwart. Een belangrijke tip: laat het beslag 15-30 minuten rusten voordat je het bakt. Dit geeft het bakpoeder of zuiveringszout de tijd om te werken, wat resulteert in die karakteristieke muffin-koepel.
Bereidingswijze: zo maak je een perfecte cupcake
Voor cupcakes gebruik je de traditionele ‘creaming methode’ zoals bij het maken van een cake:
- Klop boter en suiker luchtig tot een romige massa.
- Voeg één voor één de eieren toe, kloppend tussen elke toevoeging.
- Zeef de bloem en vouw deze voorzichtig door het mengsel.
- Voeg eventueel smaakmakers zoals vanille extract toe.
Het resultaat is een luchtiger, zachter beslag. Je vult de cupcakevormpjes meestal tot de helft. Na het bakken laat je de cupcakes volledig afkoelen voordat je ze decoreert met frosting of glazuur.
Welke is gezonder: muffin of cupcake?
Als we puur naar de voedingswaarde kijken, zijn muffins vaak iets gezonder dan cupcakes. Ze bevatten meestal minder suiker en vet en kunnen ingrediënten bevatten zoals fruit, noten of volkorenmeel. Maar let op: commerciële muffins kunnen alsnog veel suiker en calorieën bevatten.
Cupcakes zijn duidelijk een dessert of traktatie, met hun hoge gehalte aan suiker en vet, vooral als ze zijn afgewerkt met botercrème frosting. Een standaard cupcake met frosting bevat gemiddeld meer calorieën dan een muffin van vergelijkbare grootte.
Wil je een gezondere versie maken van beide? Probeer dan deze tips:
- Vervang een deel van de witte bloem door volkorenbloem.
- Gebruik minder suiker of natuurlijke zoetstoffen zoals honing of ahornsiroop.
- Voeg fruit of groenten toe voor extra voedingswaarde en natuurlijke zoetheid.
- Gebruik yoghurt of appelmoes om een deel van de olie of boter te vervangen.
Wanneer kies je voor een muffin en wanneer voor een cupcake?
De keuze tussen een muffin en een cupcake hangt af van de gelegenheid en je persoonlijke voorkeur. Muffins zijn veelzijdiger en passen bij meer momenten van de dag. Ze zijn perfect voor ontbijt, brunch of als tussendoortje. Hartige muffins kunnen zelfs als bijgerecht bij een maaltijd dienen.
Cupcakes zijn eerder voor speciale gelegenheden of als dessert. Ze zijn ideaal voor verjaardagen, babyshowers of andere feestjes waar je indruk wilt maken met een mooi gepresenteerd zoet hapje. De decoratiemogelijkheden maken cupcakes ook perfect om aan te passen aan een thema of seizoen.
Kun je muffin en cupcake in recepten door elkaar gebruiken?
Hoewel muffins en cupcakes verschillende texturen en bereidingswijzen hebben, kun je de recepten met enkele aanpassingen door elkaar gebruiken. Als je een muffinrecept wilt omtoveren tot cupcakes, moet je de methode aanpassen naar de ‘creaming method’ en mogelijk wat meer suiker toevoegen. Vergeet niet dat cupcakes bijna altijd een topping nodig hebben.
Wil je van een cupcakerecept muffins maken? Verminder dan de hoeveelheid suiker, gebruik de ‘muffin methode’ en voeg eventueel wat extra ingrediënten toe zoals fruit of noten voor textuur. Het resultaat zal niet exact hetzelfde zijn als het originele recept, maar kan alsnog heerlijk smaken.
